Goed voornemen voor 2019: Neem weer regie over je praktijk
Goed voornemen voor 2019: Neem weer regie over je praktijk
18 december 2018 

Goed voornemen voor 2019: Neem weer regie over je praktijk

Het is bekend, dat tandarts-praktijkhouders steeds meer werkdruk ervaren van het voeren van een eigen praktijk. Zo erg zelfs, dat sommige jonge tandarts-praktijkhouders zich soms bevrijd voelen met de verkoop van hun praktijk. Of dat een burn-out bijna welkom is, omdat het signaal ‘je hebt te lang datgene gedaan wat je eigenlijk niet wilt’ niet meer genegeerd kan worden. Dan wordt het de hoogste tijd de regie weer in eigen hand te nemen en ‘moeten’ verandert in ‘bevlogenheid’. Een goed voornemen voor 2019?

Het is een gegeven, dat de werkdruk rondom de praktijkvoering van een tandartsenpraktijk enorm is toegenomen. Enerzijds is de administratieve last binnen de gezondheidszorg toegenomen. Anderzijds ben je als tandarts-praktijkhouders ook nog werkgever van een MKB-onderneming met alle bijbehorende eisen vanuit wet- en regelgeving. Bijkomende uitdaging voor een tandarts is dat je als werkgever ook nog eens degene bent, die het werk uitvoert. Als de tandarts niet aan het werk is, wordt er geen zorg geleverd. Dit in tegenstelling tot de meeste directeuren van andere MKB-ondernemingen. Dit alles kan ervoor zorgen, dat veel tandarts-praktijkhouders het gevoel hebben vooral heel veel te ‘moeten’. De zorgverlening loopt wel door (want de agenda staat zo vol) en de praktijk volgt slaafs de regels en bewandelt de gebaande paden. Maar op persoonlijk (vakinhoudelijk) vlak en op praktijkniveau is de ontwikkeling soms ver te zoeken. Terwijl er zowel voor de tandarts-praktijkhouder als voor de praktijk wellicht veel meer uit te halen is. Niet per se op financieel vlak, maar juist op de gebieden van persoonlijke ontwikkeling, werkplezier en persoonlijke voldoening.

De pijn en oplossing ligt bij praktijkmanagement

De hoge werkdruk op het vlak van praktijkmanagement zorgt er vaak voor, dat het alle energie ‘wegzuigt’ bij de tandarts-praktijkhouder. De pijn ligt overduidelijk op dit terrein, maar ook de sleutel tot de oplossing. Daarvoor is het goed je allereerst bewust te zijn van de rollen die je binnen de praktijk kunt vervullen:

  • Tandarts: Voor het vervullen van deze rol ben je ooit Tandheelkunde gaan studeren en daar ligt waarschijnlijk je grote passie.
  • Leider: Dit is wellicht geen leuk nieuws. Maar of je wilt of niet; als praktijkhouder zal je de rol van leider op je moeten nemen. Leiderschap is vooral goed weten wat je wilt met de praktijk. Dus er zal altijd naar je worden gekeken voor het bepalen van de richting en het nemen van beslissingen.
  • Manager

Maar er is ook goed nieuws te melden voor tandarts-praktijkhouders. Want hoewel de manager rol dus voornamelijk als hoge werkdruk wordt ervaren, ligt hier wel de oplossing. Deze rol is namelijk goed te delegeren.

Van management naar leiderschap

Het is belangrijk je goed bewust te zijn van de verschillen tussen de rollen van ‘leider’ en ‘manager’. In duidelijke bewoordingen:

  • Leiderschap is ‘de goede dingen doen’ en management is ‘de dingen goed doen’. Of;
  • Leiderschap geeft antwoord op de vragen ‘wat’ en ‘waarom’ en management geeft antwoord op de vragen ‘hoe’ en ‘wanneer’.

Jouw heldere beeld over de toekomst van de praktijk geeft dus antwoord op de wat- en waaromvragen: ‘Wat gaan we met de praktijk doen en waarom gaan we dat doen?’ Dan is het vervolgens de managementrol, die dit gaat organiseren en uitvoeren. Oftewel, het beantwoorden van het bijbehorende ‘hoe’ en ‘wanneer’.

Tijd om het anders te gaan doen

Er worden in de politiek debatten over gevoerd en uitgebreide lobby’s in gang gezet, maar de regel- en werkdruk binnen de zorg zal (waarschijnlijk) niet snel verminderen. Als je het anders wilt gaan doen, ligt de oplossing des te meer bij jezelf. Jij neemt de regie weer in eigen handen. En dat is maar goed ook, want alleen jij kunt bepalen hoe jouw werkzame leven eruit zou moeten zien.

Niemand anders dan jij bepaalt de richting van jouw praktijk, en misschien nog wel belangrijker de invulling van jouw werkzame leven. Daarvoor zul je voor jezelf wel helder moeten hebben wat voor jou belangrijk is. Wat jou energie geeft. Dit is namelijk om de volgende redenen van onschatbare waarde:

  • Het geeft richting en doelen: Als je weet wat het leven voor jou meer dan de moeite waard maakt, weet je ook waar je al je energie op moet richten.
  • Eerst geloven en dan zien: Het bepalen van jouw richting zorgt voor focus.
  • Als anker in moeilijke tijden: Richting en focus is ook heel prettig om alles weer ‘terug op de rails te krijgen’ in moeilijkere tijden.
  • Als middel tegen burn-out en depressie: Als je weet wat je wilt en hiernaar leeft, dan is een burn-out of depressie vaak ver weg.

Wat geeft je energie

Om te bepalen welke richting je op wilt met de praktijk, is het allereerst goed te weten wat voor jou persoonlijk belangrijk is. Hierbij gaat het vooral om je bewust te zijn van wat jou energie geeft. Wat ontstaat als je je passie uitleeft en je talenten optimaal inzet. Om het in 2019 anders te gaan doen, is het dus belangrijk allereerst bij jezelf te beginnen. Eigenlijk, door je passies en talenten in kaart te brengen. En ook te bepalen hoe je jouw rol als tandarts-praktijkhouder het liefst wilt invullen.

In het begin is al aangegeven, dat tandarts-praktijkhouders regelmatig hoge werkdruk ervaren. Mede wellicht, doordat zij hun tijd niet goed indelen of communicatieve vaardigheden richting het team ontbreken. Een logische en voor de hand liggende oplossing is, dat op deze onderwerpen aanvullende scholing wordt gevolgd.

Echter, dit kan een gevaarlijke valkuil zijn. Op deze manier ga je werken aan het verbeteren van je vaardigheden op een vlak waar wellicht niet je passie ligt en je geen talent voor hebt. De kans is dan ook groot dat dergelijke scholing geen extra energie geeft. Met als gevolg dat je een half jaar later gedesillusioneerd weer ‘terug bij af’ bent.

Inside-out is de weg

Nogmaals, om te bepalen welke richting je op wilt met de praktijk, is het allereerst goed te weten wat voor jou persoonlijk belangrijk is. Start dus vanuit je eigen passies en talenten en werk dat door naar de visie van je praktijk. Alleen in deze volgorde zul je in staat zijn je praktijk zodanig te organiseren, dat je weer bevlogen aan het werk zult zijn.

Ditzelfde geldt voor de beslissingen die je neemt rondom de praktijkvoering. Ook hier is het belangrijk om van binnen naar buiten te werken (‘inside – out’). Regelmatig stellen tandarts-praktijkhouders mij vragen als: ‘Mijn collega doet jaarlijks functioneringsgesprekken. Moet ik dat ook gaan doen?” Advies is dus, dat je alleen dingen doet waar je zelf voor gekozen hebt (tenzij wetgeving stelt dat iets verplicht is uiteraard). En waar je voor kiest, omdat je van mening bent dat het een toegevoegde waarde oplevert voor jou of voor de praktijk. Door te redeneren vanuit ‘inside – out’ bepaal jij weer wat goed is voor jou en voor de praktijk.

Van missie en visie, naar doelen, naar acties

Stilstand is achteruitgang. En als leider heb je straks een duidelijk beeld op de wat en waaromvragen. Dit kun je vastleggen in je missie en visie. Echter, dit is vaak makkelijker gezegd dan gedaan. Het opstellen van een missie en visie is namelijk heel lastig. Zo lastig zelfs, dat tandarts-praktijkhouders hier soms op blijven ‘hangen’. Misschien wel omdat hun passie hier helemaal niet ligt.

Hetgeen je vooral wilt bereiken vanuit de missie en visie, is dat je in beweging komt. Dat jouw ideeën (jouw antwoorden op de wat en waaromvragen) gerealiseerd gaan worden. In dat geval is het advies de missie en visie over te slaan en direct concreet te worden. Namelijk door het opschrijven van je doelen en zodoende te komen tot concrete acties. Acties die weer het antwoord zijn op de hoe en wanneervragen; de ‘management’ rol. Vanuit deze rol wordt alles georganiseerd en komt de praktijk in beweging.

De sleutel ligt bij delegeren

Veelal zijn het de vele regelzaken binnen de praktijk, die zorgen voor het gevoel van hoge werkdruk. Echter, deze praktijkmanagementwerkzaamheden hoeven niet op de schouders te drukken van de tandarts-praktijkhouder. Het gaat om de uitvoering van de hoe en wanneervragen. Iets dat steeds meer door praktijkmanagers wordt opgepakt binnen praktijken. De aard van het werk maakt ook, dat dit binnen een tandartspraktijk prima gedelegeerd kan worden. Eventueel ook aan stoel- of preventie-assistenten, die een passie of talent hebben voor praktijkmanagement.

Het begint bij de tandarts-praktijkhouder om werkzaamheden ook daadwerkelijk over te dragen. Anders gezegd, moet hij of zij kunnen loslaten. Iets dat nogal eens lastig blijkt te zijn. Wat raar klinkt, omdat de tandarts-praktijkhouder deze werkzaamheden veelal ook niet zelf wil uitvoeren. Het loslaten is vaak de eerste drempel die overwonnen moet worden.

Vervolgens is het belangrijk voor praktijken de juiste voorwaarden te creëren, waaronder dergelijke managementwerkzaamheden effectief kunnen worden gedelegeerd en uitgevoerd. Denk bijvoorbeeld aan:

  • Eigen werkplek: Je kunt als praktijkmanager niet effectief werken als je je niet soms even kunt afzonderen, zodat je je werk in rust kunt uitvoeren zonder te worden gestoord.
  • Voldoende tijd: Vaak is iedereen al druk in de praktijk en dus kan niemand extra werk er ‘even’ bij doen. Het is dus belangrijk daadwerkelijk tijd te reserveren voor managementwerkzaamheden. Kortom, vrije tijd die de tandarts-praktijkhouder ‘afkoopt’ met het delegeren van het werk.
  • Duidelijke verdeling van taken: De managementwerkzaamheden liggen vaak echt niet alleen bij één persoon. Daarvoor is het belangrijk de taken onderling duidelijk te verdelen. Ook voor de rest van het team.
  • Contact met werkvloer: De praktijkmanagementwerkzaamheden zijn altijd ondersteunend aan de tandheelkundige zorg. Daarom is het belangrijk, dat de praktijkmanager ook altijd goed ‘feeling’ houdt met hetgeen er op de werkvloer speelt.

Wat als leiderschap niet ‘jouw ding’ is?

Voor tandarts-praktijkhouders ligt de pijn, die resulteert in de hoge werkdruk veelal bij het management van de praktijk. Daar waar dus ook de oplossing kan liggen door werkzaamheden te delegeren. Maar niet voordat je heel duidelijk de leiderschapsrol op je hebt genomen. De tandarts-praktijkhouder bepaalt namelijk altijd de richting. Of je wilt of niet.

Maar wat nu als jouw passie en talent helemaal niet liggen bij deze leiderschapsrol? Wat als dit jouw energie volledig ‘wegzuigt’? Dan heb je als tandarts-praktijkhouder een probleem en rest vooral de vraag of je daadwerkelijk wel je eigen praktijk wilt bezitten. Een hele moeilijke vraag natuurlijk. Maar wel één waarvan het antwoord tot vernieuwde energie kan leiden.

Aanvullende informatie

Kijk hier voor meer informatie over ondersteuning en begeleiding in uw praktijk.

Bron: Ik. Gezond egocentrisme – meer effectiviteit. Remco Claassen en Mayta Braun. Spectrum (21ste druk, 2017).)

Over de schrijver
Reactie plaatsen